Nowe sytuacje
			Nowe trendy obyczajowe w XIX i XX wieku przeobrażają żydowską kulturę kulinarną. Życie publiczne toczy się w kawiarniach i restauracjach. Rozwijają się świeckie organizacje społeczne, a wraz z nimi masowa gastronomia – kuchnie ludowe czy stołówki dziecięce. Styl jedzenia zmienia się też pod wpływem nowych ideologii politycznych i promowanych przez nie wartości.
		
	
	     
			
				Goście restauracji siedzący przy stolikach
					Warszawa, okres międzywojenny.
				
			
							
					Narodowe Archiwum Cyfrowe, Warszawa
				
			
			            		Kawiarnie
		Na przełomie XIX i XX wieku rośnie rola sfery publicznej i rozwija się wielkomiejska kultura kawiarniana. Żydzi mają istotny udział w jej tworzeniu. Ci, którzy są otwarci na asymilację i akulturację, przesiadują w popularnych miejscach, gdzie toczą się burzliwe debaty na temat sztuki, polityki, kultury i wyzwań codzienności. Osoby silniej związane z tradycją odwiedzają żydowskie restauracje i jadłodajnie serwujące potrawy koszerne.
	
Kultura kawiarni
			Shachar Pinsker, historyk, opowiada o historii kawiarni i kawy, rozwoju kultury kawiarnianej na przełomie XIX i XX wieku oraz udziale Żydów w jej współtworzeniu.  
		
			 
        
        
    Nowe ideologie
		W końcu XIX wieku narodziły się nowe ideologie polityczne, syjonizm i żydowski socjalizm (bundyzm), które miały wielki wpływ na przemianę żydowskiego życia. Promujący świecką kulturę żydowską bundowscy programowo negowali koszerność. Młodzi syjoniści z kolei przygotowywali się do emigracji do Palestyny, ucząc się pracy na roli, propagując proste jedzenie i wspólnotowy styl życia.
	
 
            
        
        Filiżanka z logiem sportowego klubu Makabi
                    Porcelana, Zakłady Porcelany Ćmielów, 1930-1939.
                
            
                            
                    Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa
                
            
							
                    Zobacz powiązane obiekty
                    
                
                Masowa gastronomia
		Na początku XX wieku, zwłaszcza po I wojnie światowej, rośnie rola organizacji społecznych. Niosą one pomoc ubogiej ludności żydowskiej dzięki wsparciu zagranicznych ziomkostw lub środkom zbieranym przez partie polityczne. Prowadzone są przedszkola, sierocińce, zakładane są kasy pożyczkowe, dystrybuowana jest żywność. Wymaga to nowego podejścia do gotowania – otwierane są stołówki i rozwija się masowa gastronomia.
	
 
            
        
        Talerz ze szpitala żydowskiego w Sosnowcu
                    Fajans szkliwiony, Giesche Fabryka Porcelany SA, Katowice, 1925-1929. Na talerzu napis "Jüdisches Krankenhaus" (Szpital żydowski).
                
            
                            
                    Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa
                
            
			                    
                PRZEWIJAJ 
lub PRZECIĄGAJ by iść dalej
            
        
    
    
                            lub PRZECIĄGAJ by iść dalej
 
						 
						 
						 
             
						 
						 
						 
						 
						 
						 
						