Błogosławieństwa
Judaizm zaleca, aby wszelkie dobra, z których człowiek korzysta, traktować jako dary, za które należy podziękować Bogu. W religijnym prawie żydowskim przybrało to formę błogosławieństw – krótkich modlitw dziękczynnych odmawianych w różnych sytuacjach życiowych. Przykazanie błogosławienia pokarmu jest zawarte w Pięcioksięgu: „Najesz się, nasycisz i będziesz błogosławił Pana, Boga twego, za piękną ziemię, którą ci dał”.
Błogosławieństwa odmawiane nad warzywami naziemnymi i owocami
Ilustracje w manuskrypcie zawierającym codziennie błogosławieństwa i modlitwy. Morawy, Imperium Habsburskie, 1726-1727.
The Israel Museum, Jerozolima
Błogosławieństwa pokarmów spożywanych w święto Rosz ha-Szana
Drukowana karta do zawieszenia w kuchni. Włochy, 1850.
Gross Family Collection, Tel Awiw
Błogosławienie pokarmów
Błogosławieństwa (hebr. "brachot") odmawiane nad pokarmami są wyrazem uznania, iż świat jest kreacją Boga, i okazaniem wdzięczności za to. Każdy rodzaj pożywienia wymaga nieco innej modlitwy, lecz główna treść tych błogosławieństw brzmi: „Błogosławiony jesteś Ty, Panie, Boże nasz, Królu Wszechświata, który stworzyłeś…” (i tu wymieniany jest rodzaj pokarmu).
Patera z pokrywą z hebrajską inskrypcją błogosławieństwa nad chlebem
Błogosławieństwo brzmi: "Baruch ata Adonaj, Elohejnu Melech ha-Olam Hamoci lechem min ha-arec" (Błogosławiony jesteś Ty, Pan nasz i Bóg, Król świata, który wydaje chleb z ziemi). Polska, Fabryka Platerów Bracia Hennenberg, Warszawa, 1939.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa
Zobacz 3D
Obmywanie rąk
Obmywanie rąk (hebr. "netilat jadaim") jest dokonywane przed spożyciem posiłku zawierającego chleb lub macę i poprzedza błogosławieństwo jedzenia. Po obmyciu rąk wypowiada się modlitwę: „Błogosławiony jesteś Ty, Panie, nasz Boże, Królu Wszechświata, który uświęciłeś nas swymi przykazaniami i przykazałeś nam, abyśmy obmywali ręce”.
Naczynie do obmywania rąk
Srebro, przełom XIX i XX w.
Muzeum Narodowe w Lublinie. Lublin
Zobacz powiązane obiekty
Kidusz
Kidusz (hebr. "poświęcenie") to specjalna modlitwa odmawiana nad kielichem wina, będąca formą uświęcenia szabatu, święta lub ważnej uroczystości, takiej jak obrzezanie lub wesele. W wypadku, gdy ktoś nie pije alkoholu, wino można zastąpić sokiem z winogron.
Koszerność wina
Żydzi już od czasów antycznych w szczególny sposób dbali o koszerność wina. Nie pozwalano używać wina przeznaczonego do kultu pogańskiego lub chrześcijańskiego – zakazane było nawet wino, które zostało dotknięte przez człowieka niebędącego Żydem. Również dziś wino koszerne jest produkowane pod nadzorem rabinatu i tylko religijni oraz specjalnie przygotowani do tego Żydzi mogą dotykać narzędzi używanych przy jego wytwarzaniu. Szczególnego rodzaju wino jest wyrabiane na Pesach – nie może ono mieć kontaktu z mąką ani nasionami zbóż.
Wypicie czterech kielichów wina podczas wieczerzy sederowej
Ilustracja w tak zwanej "Hagadzie Sassoon" powstałej w Hiszpanii lub południowej Francji, ok. 1320.
The Israel Museum, Jerozolima
PRZEWIJAJ
lub PRZECIĄGAJ by iść dalej
lub PRZECIĄGAJ by iść dalej