Koszerność dawniej i dziś
Praktyki związane z przestrzeganiem koszerności kontynuowane są od czasów starożytnych, gdy powstawała Tora i inne księgi biblijne, aż do dziś, mimo zmiany realiów historycznych i pojawiających się nowych interpretacji. Dla religijnych Żydów są one sposobem wypełniania nakazów boskich, zaś dla niepraktykujących – stanowią często punkt odniesienia jako tradycja i źródło tożsamości.
![Na środku ilustracja przedstawiająca układ pokarmowy zwierzęcia. Po lewej i prawej stronie tekst.](/uploads/thumbs/628aa440937cd890977371.webp?version=3)
Joseph Schlesinger, "Dinej Szechitot"
Karta z zasadami szechity, która wisiała prawdopodobnie w rzeźni. Wiedeń, ok. 1875.
Gross Family Collection, Tel Awiw
Zobacz powiązane obiekty
![Zawiadomienie w dwóch językach o treści: Z powodu tego, że krążą różne pogłoski, iż wyjechałem z Chełma zawiadamiam całą ludność Chełma że zamieszkuję na ulicy pierwszego Maja pod numeremr 13 gdzie zarzynam drób. Z poważaniem W. Zylber.](/uploads/thumbs/6278d125206a3405396310.webp?version=2)
Ogłoszenie koszernego rzeźnika
Chełm, okres międzywojenny.
YIVO Institute for Jewish Research, Nowy Jork
Zobacz powiązane obiekty
![Kobieta w białym kostiumie, z gęstymi kręconymi ciemnymi włosami sto przy ścianie ułożonej z małych, czarnych kafelków, na której jest tabliczka z napisem w alfabecie hebrajskim.](/uploads/thumbs/6278d12c37142916478220.webp?version=2)
Koszerne delikatesy Arne Cohna w Kopenhadze
We wnętrzu sklepu Fanny Cohn, 1958.
Danish Jewish Museum, Kopenhaga
Zobacz powiązane obiekty
![Czarnobiała fotografia. Młody mężczyzna stoi na brzegu jeziora. W rękach trzyma duży garnek. W tle las.](/uploads/thumbs/6278d13239dae837462211.webp?version=3)
Ceremonia obmycia garnków (Hebr. "tewilat kelim")
W ten sposób obmywane są garnki nabyte od nie-Żydów. Na fotografii rabin Yehoshua Ellis. Okolice Katowic, 2012, fot. Arkadiusz Ławrywianiec.
Zbiory prywatne
Zobacz powiązane obiekty
Certyfikaty koszerności
Obecnie, w dobie globalizacji i przemysłowego wytwarzania żywności, każdy produkt spożywany przez religijnych Żydów musi posiadać wydany przez uprawnionego rabina certyfikat koszerności. Jest to potwierdzenie, że żywność została przygotowana z zachowaniem wszystkich zasad koszeru. Otrzymanie go wymaga sprawdzenia całego procesu produkcyjnego oraz przeanalizowania wszystkich składników wyrobów.
![W środku treść cetyfikatu i pieczątki. Powyżej rysunek domostw i drzew. Na dole pod tekstem zdjęcie portretowe dużej grupy osób.](/uploads/thumbs/6278d13a5d0bb580041564.webp?version=1)
Certyfikat koszerności macy produkowanej fabrycznie
Jerozolima, 1928.
Gross Family Collection, Tel Awiw
Zobacz powiązane obiekty
W podążaniu za zmianą
Producenci koszernej żywności oferują dziś innowacyjne produkty, starając się nadążać za zmieniającymi się trendami żywieniowymi, takimi jak wegetarianizm i weganizm, zrównoważona produkcja, zainteresowanie kuchniami z różnych stron świata. Niekiedy podążanie za technologicznymi nowościami na polu gastronomii rodzi pytania, np.: czy mięso hodowane w laboratorium należy traktować jako produkt mięsny czy neutralny – parve. Kontrowersje wzbudzają też artykuły imitujące zakazane pokarmy, m.in. koszerne krewetki.
![Front sklepu. Na białym szyldzie nad drzwiami nazwa sklepu. Na ścianach i witrynach informacje i hasła reklamowe. Przed budynkiem zaparkowane kilka aut.](/uploads/thumbs/628aa3e9bc438051629012.webp?version=1)
Sklep koszerny Stroli’s w Toronto
Kanada, lata 80. XX w.
ANU – Museum of the Jewish People, Tel Awiw
Zobacz powiązane obiekty
![dwóch mężczyzn stoi przy otwartym bagażniku zielonego samochodu. Mężczyzna po lewej jest ubrany na czarno, ma okulary przeciwsłoneczne, w rękach trzyma koszyk zakupowy. Starszy mężczyzna po prawej m niebieską kurtke. Na boku samochodu napis: Kosher meals on weels, co oznacza koszerne jedzenie na kółkach](/uploads/thumbs/6278d14c5fc30787908302.webp?version=1)
Kosher Meals on Wheels [koszerne posiłki na kółkach] w Kapsztadzie
Południowa Afryka, 1982.
ANU – Museum of the Jewish People, Tel Awiw
![Wnętrze zatłoczonej hali. Tłum ludzi przechodzi między różnymi stoiskami.](/uploads/thumbs/6278d15331441057384110.webp?version=1)
Kosherfest
Odbywające się corocznie wielkie targi żywności koszernej. Nowy Jork, 2019.
Lubicom and Diversified Business Communications, Nowy Jork
Zobacz powiązane obiekty
![Front sklepu, szare ściany przeszklona witryna sklepowa i drzwi wejściowe. Nad drzwiami szyld z polskim napisem Sklep koszerny oraz z tekstem w alfabecie hebrajskim.](/uploads/thumbs/6278d1588fe3e151981728.webp?version=1)
Sklep koszerny w Warszawie
Znajduje się przy siedzibie gminy żydowskiej i Synagodze im. Nożyków. 2021, fot. Patryk Grochowalski.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa
Zobacz powiązane obiekty
Boker Tow
Agata Rakowiecka, dyrektorka Jewish Community Center w Warszawie oraz Maryla Musidłowska i Jakub Chojecki, prowadzący koszerną kuchnię w JCC Warszawa opowiadają o idei niedzielnych śniadań Boker Tov.
![](https://i3.ytimg.com/vi/WE3P_G-Pu9Y/maxresdefault.jpg)
![Ścieżka tradycja koniec rozdziału](/assets_front/img/paths/path-last.jpg)
PRZEWIJAJ
lub PRZECIĄGAJ by iść dalej
lub PRZECIĄGAJ by iść dalej